“వైద్యో నారాయణో హరి:” అన్నారు పెద్దలు. వారి ఉద్దేశాలు ఏమైనా వైద్య వృత్తికి వన్నె తెచ్చే పరంపరలో లీనమైపోయినవాళ్ళు ఇంకా ఉన్నారనడంలో చాలా ఆనందం కలుగుతుంది కదా! కడుపు నొప్పో, కాలు నొప్పో వస్తే క్షణం పాటు ఆలోచించకుండా ఆసుపత్రికి పరుగులు తీసే వాళ్ళూ ఉన్నారు, వంటింటి చిట్టి చిట్కాలు పాటించి నయం చేసుకునే వాళ్ళూ ఉన్నారు. అలాగే, రోగి దొరికితే చాలు వడ్డించ్చేద్దామనే వైద్య శిఖామణులు ఉన్నారు, చికిత్స అవసరం లేకపోతే పైసా ఫీజు తీసుకోకుండా “ఇది మిమ్మల్ని ఏమీ చేయదు. ఇంక దీని గురించి మరచిపోండి” అని ధైర్యం చెప్పి పంపించేసే వైద్య నిపుణులూ ఉన్నారు. అన్నిటికి మించి వైద్యుడి అవసరం చెప్పే సుమతీ శతకంలోని పద్యం చదవని లేక వినని తెలుగు వారు ఉంటారా (అదేనండి, “అప్పిచ్చు వాడు, వైద్యుడు …” అనే పద్యం)! మరి వైద్యులు మనకి అంత అవసరం.
కొంత వయసు వచ్చేసరికి, ఈ రకం వైద్యులనీ, ఆ రకం వైద్యులనీ కూడా మనం చూడక తప్పదు. కాబట్టి ఇరు వర్గాల ఇంగితమూ మనకు తెలుస్తుంది. అందుకే, కారణాలు వేరైనా, ఇద్దర్నీ గుర్తు పెట్టుకుంటాము. ఈ కోవలో మన మనసుకు నచ్చే అతి తక్కువ మంది నాకూ తారస పడ్డారు. వారి గురించి వ్రాయడంలో ఎంతో ఆనందం కనిపిస్తోంది.
డాక్టర్. రామనాథ్ చౌదరి గారు, అమీర్పేట్, హైదారాబాద్
డాక్టర్ దగ్గరికి అవసరమైతేనే వెళ్ళాలిట. మేము ఈయన దగ్గరికి జ్వరానికో లేక బాగా జలుబు భారం చేస్తేనో వెళ్ళే వాళ్ళము. మొదటిసారి వెళ్ళినప్పుడు ఆయనని చూడగానే కించిత్తు భయం వేసింది. వెళ్ళిన ప్రతీసారీ కొంచం భయం అలానే ఉండిపోయింది.
పొడుగాటి విగ్రహం. ఉన్న వెంట్రుకలతో వెనక్కి దువ్విన నల్లటి జుట్టు. ఆ జుట్టు మధ్యలో ఆయన మనవళ్ళు చాక్లెట్లు దాచుకునేంత చోటు! టిప్పుటాపుగా ఇస్తిరీ నలగని వైట్ ఫుల్షర్టు, బ్లాక్ పాంటు. నీటుగా పాలిష్ చేసిన లెదర్ షూజ్. మెడలో టై. అస్సలు ఎక్స్ప్రెషన్స్ లేని ఫేసు. ఆహార్యానికి తగ్గ గాంభీర్యం. అలా అని కోపిష్టి కాదు సుమీ.
లోపల ఉన్న పేషంట్ బయటకి రాగానే, ఆయన కూడా వాళ్ళ వెనకాలే వచ్చి, “ప్లీజ్ కమిన్” అని లోపలికి పిలిచి, కూర్చోమని, “చెప్పండి. ఏమిటి ప్రాబ్లమ్?” అని అడిగే వారు. చెప్పినదంతా ఓపిగ్గా విని, ఆయన అడిగేవన్నీ అడిగి, ప్రిస్క్రిబ్షన్ రాయటం మొదలు పెట్టేవారు. ఒకప్పుడు విన్నాను: విదేశాలలో ఉన్న ఒక డాక్టరు ఇండియాలో ఉన్న తన భార్యకి ఉత్తరం వ్రాస్తే, గేటు దగ్గర ఉత్తర పురుషుడి (పోస్ట్ మాన్కి జంధ్యాల గారి పదం) నుండి అది పుచ్చుకుని ఇంటిలోకి కాకుండా బయటకు వచ్చేసి, ఆ వీధిలో ఉన్న మందుల దుకాణానికి ఆవిడ పరిగెత్తిందని. అయితే, మా డాక్టర్ చౌదరి గారి చేతి వ్రాత తీరు అది కాదు. ఆయన వ్రాసింది ఇంగ్లీషు అక్షరాలు నేర్చుకున్న ఏ విద్యార్థి అయినా చదివేయగలడు. దానికోసం మందుల దుకాణానికి పరిగెత్తే అవసరం అస్సలు ఉండేది కాదు. కార్పరేట్ భాషలో చెప్పాలంటే, ఆయన దస్తూరి “పేషంట్ ఫ్రెండ్లీ”. దీనికి ముందు, తన స్టెతస్కోప్ని పేషంట్ ఛాతికి మరియు వీపుకి పెట్టి, “ఊపిరి తీసుకోండి. ఇప్పుడు వదలండి,” అంటూ ఎటో చూస్తూ అదే గంభీరమైన కంఠంతో చెబుతారు. “ఆ … ఊపిరి తిత్తులు క్లియర్గానే ఉన్నాయ్,” అనేవారు. అది ఏమాత్రం ఏమరుపాటు కాదు. పద్ధతిగా, శ్రద్ధగా చూడడం.
“ఇది ప్రొద్దున్న ఒకటి, రాత్రికి ఒకటి. రెండోది ప్రొద్దున్న, మధ్యాహ్నము, రాత్రి ఒకటి చొప్పున వేసుకోవాలి. మూడోది సిరప్. రోజుకి రెండు సార్లు తీసుకోవాలి — ప్రొద్దున్న, మధ్యాన్నము. అన్నీ ఏదైనా తిన్నాకే వేసుకోవాలి. లేకపోతే పనిచేయవు. మూడు రోజులు వాడి, గుణం కనిపించక పోతే, మళ్ళీరండి. తగ్గిపోతే, రానవసరం లేదు” అని కళ్ళల్లోకి సూటిగా చూస్తూ అదే ఎక్స్ప్రెషన్ లేని ఫేసుతో గంభీరమైన కంఠంతో చెప్పేవారు. మొదటిసారి వెళ్ళిన వారికి, ప్రైమరీ స్కూల్ విద్యార్ధికి బెత్తం చూబిస్తూ చెప్పే హెడ్ మాస్టర్లా అనిపిస్తారు. కానీ, అది నిజం కాదని క్రమేపీ తెలుస్తుంది. “డాక్టరు గారూ, ఫీజు ఎంత?” అని అడిగిన వెంటనే, “పది రూపాయలు,” అని ఖంగున పలికే స్వరం వినిపించేది. కనీసం డెభ్భైయ్యో, ఎనభయ్యో పుచ్చుకునే రోజులలో వారి ఫీజిది. ఆ ఫీజు వినగానే కొంతమంది సగటు జీతగాళ్ళకి సగం జ్వరం జారిపోతుంది. ప్రొద్దున్న మూడు గంటలు, సాయంత్రం మూడు గంటలు ఆయన క్లినిక్లో ఉండే వారు. మరి అంత తక్కువ ఫీజేమిటి అని అనిపించవచ్చు. “ఆయన పిల్లలు అమెరికాలో సెటిల్ అయ్యారు. ఆయనకి టైమ్పాస్ కోసం ఈ క్లినిక్” అనే వాళ్ళు కొందరు. అయితే మాత్రం తక్కువ ఫీజెందుకు తీసుకోవాలి? ఆలోచించిన వారికే అర్థమౌతుంది!
పిల్లలు చాలా హుషారుగా ఉండాలని చెప్పేవారు. రోజూ ప్రొద్దున్నే రన్నింగ్ చేయమనేవారు. వ్యాయామం వంటికి మంచిది, క్రమం తప్పకుండా చేయమనేవారు. ఆయన మాటలన్నీ క్లుప్తంగానే ఉంటాయి. అలా అని మితభాషి అని అనుకోను. అవసరమైనంతా మాట్లాడతారు. ఎక్కువ మాట్లాడరు, ఎక్కువ వినరు. ఒక్కోసారి “మందులు ఎలా వాడాలో నేను ఇప్పుడు చెప్పింది నాకొక సారి చెప్పండి” అనేవారు. ఇచ్చిన మందు టైమ్లీగా వాడాలన్నదే వారి ఉద్దేశ్యం. వచ్చిన రోగి మళ్ళీ వారి గడప త్రొక్కద్దన్నదే వారి శ్వాసలోని ఆశ మరియు ఆశయం. 🙏🙏🙏
డాక్టర్. రామ్మూర్తి గారు, సూళ్ళూరుపేట
అది సెప్టెంబర్ 2000. నెల్లూరులో పనిచేస్తున్న నేను సూళ్ళూరుపేటలో ఉన్న మా బాబాయి ఇంటికి వెళ్ళాను. వాతావరణ మార్పో మరే పైత్యమో తెలీదు కానీ, నాకు విపరీతమైన దగ్గు మొదలయింది. తెరిపి లేకుండా.
మధ్యాహ్నం వాళ్ళింటికి వెళ్ళిన నాకు ఏ మాత్రం దగ్గొస్తుందనే డౌట్ వచ్చినా, అసలు వెళ్ళే వాడిని కాదు. అలా వెళ్ళి వాళ్ళని ఇబ్బంది పెట్టడం సబబు కాదు గద. కానీ, సర్ఫ్ ఎక్సెల్ అడ్వర్టైజ్మెంట్ చెప్పినట్టు “మరక మంచిదే” అన్నట్లు నాకు వైద్యుడైన ఒక మంచి మనీషి చేతి వైద్యము, సింపుల్గా సింప్లిసిటీని ఆచరించి చూపే వ్యక్తిత్వము తెలిశాయి. లేకపోతే, ఇలా తెల్ల కాగితాన్ని నల్ల సిరాతో ఖరాబు చెయ్యడం కుదిరేది కాదుగా (ఇలా ఓ మహాకవిని కూడ తలచుకోవడం మహదానందకరం)!
అయితే, కాస్త పరవాలేదనుకున్న దగ్గు, రాత్రి భోంచేసి పడుకున్న తరువాత విజ్రుంభించింది. పడుకోనివ్వదు, కూర్చోనివ్వదు. పైపెచ్చు, నా దగ్గు మిగతావారికి కూడ నిద్రాభంగమనే ఆలోచన ఇంకా బాధ పెట్టనారంభించింది. ఆ రోజు మధ్యాహ్నం నుంచి అర్ధరాత్రి నాకు తెలియకుండానే నేను సొమ్మసిల్లి నిద్ర పోయే వరకు నాకు తోడుగా ఉన్న హాల్స్ బిళ్ళలకి తెల్లవారి లేవగానే నా నీరాజనాలు అనుకున్నాను. బహుశ, భగవంతుణ్ణి కూడ ఆ సమయంలో అంతగా తలచుకోలేదేమో!
పొద్దు పొడిచింది. దినకరుడి దినచర్య మొదలైంది. నేను టూత్ బ్రష్ కి హాయ్, బాయ్ చెప్పాను. శుభ్రతలో డిగ్రీలివ్వని ఓ పది పీఎచ్డీలు చేసిన మా పిన్ని నాకు బోర్నవీటా కలిపిచ్చింది. బాబాయి ఫిల్టర్ కాఫీ తాగుతున్నాడు. ఇదేమిటి? నేను ఏమైనా బడికి వెళ్ళే వయసులో ఉన్నానా? … అనే సందేహం మీకు రావచ్చు. ఏమాత్రం కాదు సుమీ. అప్పట్లో, మా ముందు తరం వాళ్ళు విపరీతంగా కాఫీకి అలవాటుపడ్డ కారణంగా, మా తరాన్ని దాని ఛాయలకి కూడ రానివ్వలేదు. కాకపోతే, వాళ్ళకి అవసరమైతే పెట్టివ్వాలి గనక, మాకు కాఫీ పెట్టివ్వడం మాత్రం నేర్పించారు.
“ఏరా, దగ్గు ఎక్కువైనట్టుంది? తొమ్మిదింటికి ఊళ్ళో డాక్టరుగారు ఉంటారు. రెడీ అయితే వెడదాము. కొంచం యాంటిబయోటిక్ తీసుకుంటే మంచిది. త్వరగా నయమవుతుంది” అన్నాడు బాబాయి.
ఇద్దరము బయలుదేరాము. బాబాయి, ఒక పెంకుటింటి దగ్గర బండి ఆపాడు. అక్కడ ఎందుకు ఆగామో నాకు అర్థం కాలేదు. ఆ ఇంటి వరండాలో మాత్రం ఒక మందుల దుకాణం కనిపించింది. మే బీ, ఆ దుకాణం లోపలో, పక్కనో, వెనకాలో డాక్టరుగారి క్లినిక్ ఉంది గాబోలు అనుకున్నాను. కానీ ఆ చుట్టుపక్కల ఏమీ కనిపించలేదు. ఇదేమిటా అని రెండు కళ్ళతో నాలుగు దిక్కులూ చూస్తున్న నాకేసి చూసి, “ఏంటి దిక్కులు చూస్తున్నావు? ఇలా రా” అని అదే వరండాలో ఉన్న ఒక బెంచీ మీద తను కూర్చుని, నన్ను కూడ కూర్చోమన్నాడు బాబాయి.
కూర్చుని, హెడ్ రైట్ టర్నింగ్ ఇచ్చు కున్నాను. సిటీ బ్రెడ్ వాళ్ళకి ఇది ఒక కల్చరల్ షాక్ లాంటిది అని నిస్సందేహంగా అనవచ్చు. స్కూల్లో హెడ్ మాస్టరు ఒక టేబులు, కుర్చీ వేసుకుని కూర్చున్నట్టు ఒక డెబ్భై ఏళ్లు పై బడిన పెద్దాయన తెల్లటి ఫుల్ షర్ట్ వేసుకుని కూర్చుని, బల్లకి ఇటువైపు కూర్చున్న ఇంకొకరితో మాట్లాడుతున్నారు. ఆ పెద్దాయన చాల నెమ్మదిగా మాట్లాడుతున్నరు. ఇంతకీ ఇక్కడ ఎందుకు కూర్చున్నామని బాబాయిని అడుగుదాము అనుకుంటూనే కొంచం తలకాయ అటూ ఇటూ తిప్పి చూస్తే అర్థమైంది. ఆ పెద్దాయన మెడలో స్టెతస్కోప్ ఉంది. ఎందుకో తెలియదు … ఇంకా తలకాయ అటూ ఇటూ తిప్పితే కనిపించింది … ఆయన క్లినిక్ బోర్డ్.
పెద్దగా ఆలోచనలేమీ లేకపోయినా, ఎందుకో తెలియని కతూహలం మొదలయింది. డాక్టరంటే మాంత్రికుడి ప్రాణంలా లోపలెక్కడో కూర్చుంటారు. ఇవతల రిసెప్షన్. అక్కడ ముందు టోకెన్ తీసుకోవాలి. అదీ ఆ రోజుకి దొరికితే. లేకపోతే, ఆ రిసెప్షనిస్ట్ ని బతిమాలో, బామాలో, అశ్వత్థామ హతః కుంజరః అనో, ఆ రోజు అపాయింట్మెట్ తీసుకుని వైద్యులవారికి, మందుల దుకాణానికి సంభావన సమర్పించే వెళతాము. అదీ పేమెంట్ ఫస్ట్, ట్రీట్మెంట్ నెక్స్ట్.
నా ప్రపంచంలో, దగ్గుతోపాటు, నేను విహరిస్తుండగా, ఆ ముందున్న పేషంట్ లేచి వెళ్ళిపోయారు. నన్ను రమ్మని, అక్కడ కూర్చోమని చెప్పి, బాబాయి నన్ను ఆయనకి పరిచయం చేశాడు. నాకున్న ప్రాబ్లమ్ చెప్పాను. ఆయన అంతా విన్నారు. నా చదువు, ఉద్యోగం లాంటివి తప్ప ఏమీ అడుగ లేదు. ఏదో చిన్న ఇంటర్వ్యూలా అనిపించింది.
ఇంతలో తన దగ్గరున్న చిన్న స్క్రిబ్లింగ్ పాడ్ లాంటి కాగితం మీద ఓకే ఒక పదం వ్రాసి, దాని క్రింద ప్రొద్దున్న ఒకటి రాత్రికి ఒకటి అని మార్క్ చేసి నా చేతికిచ్చారు. అసలు ఈయన నా సమస్య ఏమిటో వినే మందు వ్రాశారా? పైగా, ఒకేఒక మాత్ర. సందేహం సన్నగా పెద్దదవనారంభించింది. ఆ ప్రశ్నార్ధక ఎక్స్ప్రెషన్ తోనే అడిగాను “ఫీజెంత డాక్టర్?” అని. నా కళ్ళల్లోకి సూటిగా చూస్తూ చిరుమందహాసంతో “రెండు రూపాయలు” ఆన్నారు ఆయన. ఇది ఇంకో ట్విస్ట్.
ఒక పక్కన సందేహాలు. మరో పక్క నా మనసులో ఆయనపై పెరిగిన తెలియని గౌరవం. రెండు రైళ్ళు స్పీడ్ గా క్రాస్ చేస్తున్నట్టు ఈ ఆలోచనలు నా మనసులో పరిగెడుతూ ఉండగానే, నా జేబులో ఉన్న డబ్బులన్ని తీశాను. నా దగ్గర ఉన్న అతి చిన్న నోటు పది రూపాయలు. అదో రకమైన గిల్టీ ఫీలింగ్ తో ఆ నోటు ఆయన చేతికి ఇచ్చాను. అదే మందహాసంతో ఆయన తన ఎడమచేతి వైపునున్న చిల్లర కుప్పలోంచి జాగ్రత్తగా నాలుగు రెండు రూపాయల బిళ్ళలు తీసి నా చేతికి ఇచ్చారు. అవి పుచ్చుకుని, ఆయనకు థాంక్స్ చెప్పి ఇవతల ఉన్న మందుల దుకాణంలో ఆ చీటీ చూపస్తే, నా చేతికి ఆరు బిళ్ళలిచ్చి, నలభై రెండు రూపాయలు ఇమ్మన్నారు. ఇచ్చాను. అంటే … డాక్టర్ ఫీజు రెండు రూపాయలు, మందుల ఖరీదు నలభై రెండు రూపాయలన్నమాట!
గబుక్కున వెనక్కి వెళ్ళి, “ఒక చిన్న సందేహం” అన్నాను. “అడగండి” అన్నారు ఆయన. “హాల్స్ బిళ్ళ వేసుకుంటే కాసేపు ఉపశమనం అనిపించింది. అవి అలా తినచ్చునా?” అని అడిగాను. “వాటివల్ల మీకు లాభమూ లేదు, నష్టమూ లేదు. తయారు చేసే కంపెనీకి మాత్రం మంచి లాభం” అన్నారు.
అయితే, ఇక్కడ కొన్ని విషయాలు గమనార్హం. ఆ రోజు మధ్యాహ్నం వేసుకున్న ఒక్క డోస్ తోటే చాలా మటుకు దగ్గు కంట్రోల్ అయింది. ఆయన, మెడలో ఉన్న స్టెతస్కోప్ తియ్య లేదు, వాడ లేదు. కనీసం నాడి కూడ పట్టుకుని చూడ లేదు. కానీ, మనిషిని చూసి ఉన్న ప్రాబ్లమ్ గ్రహించి మందిచ్చే వైద్యుణ్ణి నేనిదే చూడడం. ఇదేనేమో, “వైద్యుడు” అంటే!
అంతేగాక, ఒక బల్ల, రెండు కుర్చీలు, ఒక బెంచ్, ఒక పెన్, ఒక స్క్రిబ్లింగ్ పాడ్ మరియు ఒక కుప్ప రూపాయి, రెండు రూపాయల బిళ్ళలు … ఆ ఓపెన్ వరండాలో ఇదే ఆయన క్లినిక్!
ఆ రెండు రూపాయలు మాత్రం ఎందుకు, ఉచిత వైద్యం చెయ్యచ్చుగా … అని అడిగే నాగరికులూ లేకపోలేదు. అది ఆయన సంపాదన మాత్రం కాదని వేరే చెప్పాలా? కాకపోతే, ఆ వెల కట్టలేని వైద్యానికి కొంచమైనా విలువ ఇవ్వాలి కదా!
తరువాత, వేనోళ్ళ విన్నాను ఆయన వైద్య సేవా నిరతి. ధన్యోస్మి! 🙏🙏🙏
(సశేషం)
——******——
👉 ~~~~~~ 👉 Note: Please scroll down and leave a comment/ your impression in the box given below.